Việt Nam ‘xuống nước,’ mong Cambodia ‘phối hợp đánh giá tác động của kênh Funan Techo’

HÀ NỘI, Việt Nam (NV) – Bộ Ngoại Giao Việt Nam vừa lên tiếng rằng mong muốn Cambodia tiếp tục phối hợp chặt chẽ để chia sẻ thông tin, đánh giá đầy đủ tác động của dự án kênh Funan Techo đối với nguồn nước và môi trường sinh thái của khu vực tiểu vùng sông Mekong.

Tờ Thanh Niên hôm 5 Tháng Năm dẫn lời bà Phạm Thu Hằng, phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao, cho biết thông tin nêu trên.

Bà Hằng nhấn mạnh rằng Việt Nam “luôn coi trọng, dành ưu tiên hàng đầu cho mối quan hệ láng giềng tốt đẹp, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện, bền vững, lâu dài với Cambodia trong chính sách đối ngoại.”

Đề cập về dự án kênh đào Funan Techo (dự án thủy lộ Phù Nam), bà Hằng nói thêm: “Việt Nam rất quan tâm và tôn trọng lợi ích chính đáng của Cambodia theo tinh thần của Hiệp Định Mekong 1995.”

Theo báo VNExpress hồi giữa tháng trước, Cambodia lên kế hoạch hợp tác với công ty Trung Quốc xây kênh đào Funan Techo, được kỳ vọng giúp tận dụng tiềm năng vận tải đường thủy và phát triển kinh tế.

Chính phủ Cambodia kỳ vọng dự án sẽ giúp khai thác tối đa tiềm năng vận tải đường thủy bằng cách kết nối sông Mekong ra vịnh Thái Lan, từ đó tăng cường các hoạt động kinh tế-xã hội của nước này.

Cũng hồi Tháng Tư, Ủy Ban Sông Mekong Việt Nam tổ chức cuộc họp tham vấn về dự án kênh đào Funan Techo với sự tham dự của nhiều chuyên gia.

Tại cuộc họp, Tiến Sĩ Lê Anh Tuấn, giảng viên chính Khoa Môi Trường và Tài Nguyên, Đại Học Cần Thơ, khẳng định kênh đào Funan Techo khi hình thành chắc chắn tác động tiêu cực đến Đồng Bằng Sông Cửu Long.

Ông Tuấn cho hay: “Trong cơ cấu lượng nước sông Mekong, sông Tiền chiếm 90%, sông Hậu 10%. Vì thế lượng nước từ sông Hậu không đủ nên dự án mới có đoạn kênh đào nối thông với sông Tiền.”

“Điều này sẽ dẫn đến việc chia lại nguồn nước giữa hai dòng sông nói trên trước khi chảy vào lãnh thổ Việt Nam. Tùy lượng nước đổ về sông Hậu nhiều hay ít khi vào tỉnh An Giang, sẽ có những tác động gây nên sạt lở từ địa phận Châu Đốc đến huyện Châu Phú (ngã ba với sông Vàm Nao) vì đoạn sông này nhỏ, bề ngang chỉ vài trăm mét. Từ đó vai trò điều tiết nước của sông Vàm Nao (nối sông Tiền và sông Hậu) bị ảnh hưởng, kéo theo nhiều vấn đề liên quan…”

“Kênh Funan Techo khi vận hành, miền Tây Việt Nam sẽ gia tăng tình trạng thiếu nước ngọt trong sinh hoạt, canh tác, sản xuất; mặn xâm nhập sâu và nhiều hơn; các hệ sinh thái sẽ bị đảo lộn,” ông Tuấn nhận định.

Theo Khmer Times, kênh đào Funan Techo dự kiến dài 180 km, nối từ Prek Takeo trên sông Mekong đến Prek Ta Ek và Prek Ta Hing trên sông Bassac, sau đó đổ ra vịnh Thái Lan ở Tây Nam Cambodia. Kênh đào đi qua bốn tỉnh gồm Kandal, Takeo, Kampot và Kep, hai bên bờ kênh có khoảng 1.6 triệu người sinh sống.

Funan Techo dự kiến có chiều rộng 100 mét ở thượng nguồn, 80 mét ở hạ nguồn, sâu 5.4 mét, cho phép tàu hàng tải trọng toàn phần lên đến 3,000 tấn đi qua vào mùa khô và tàu 5,000 tấn vào mùa mưa. Kênh có hai làn, các phương tiện có thể ra vào và tránh nhau an toàn.

Dự án có chi phí ước tính $1.7 tỷ, gồm ba đập đường thủy, 11 cầu và 208 cây số đường hai bên, dự kiến do công ty Trung Quốc CRBC thực hiện theo hình thức xây dựng-vận hành-chuyển giao. (N.H.K)