Nguyên nhân của việc coi nhẹ những điều tích cực

Mục này chỉ nhằm giải đáp các thắc mắc về sức khỏe có tính cách tổng quát. Với các vấn đề cụ thể, chi tiết của từng bệnh nhân, xin liên lạc với bác sĩ để được thăm khám trực tiếp. Nhiều thông tin thiết thực và bổ ích khác về sức khỏe cũng được phát trên đài Radio Chuyện Sáng Chủ Nhật ở vùng Orange County, California, vào mỗi sáng Chủ Nhật từ 6 đến 9 giờ, trong chương trình “Câu Chuyện Sức Khỏe Sáng Chủ Nhật.” Nhiều thông tin sức khỏe bổ ích khác cũng có thể tìm thấy trên các website nguyentranhoang.com và radiochuyensangchunhat.com. Quý vị có thể liên lạc bác sĩ qua email: [email protected] hoặc điện thoại (714) 531-7930.

Bác Sĩ Nguyễn Trần Hoàng

Giảm giá trị những điều tích cực (discounting the positive) là một tư duy sai lệch, khi người ta có xu hướng coi thường, lờ đi, hoặc đánh giá thấp các trải nghiệm, sự kiện hoặc khía cạnh tích cực trong cuộc sống của mình. Điều này có nghĩa là ngay cả khi có những điều tốt đẹp xảy ra, người ấy thường coi nhẹ ý nghĩa của chúng hoặc quy cho chúng là do các yếu tố bên ngoài thay vì nhận ra chúng là những thành tựu hoặc trải nghiệm tích cực.

Cơ bản, coi nhẹ những điều tích cực là việc coi nhẹ hoặc không đặt mức độ quan trọng đúng mức vào các khía cạnh tích cực của cuộc sống trong khi tập trung nhiều hơn vào các khía cạnh hoặc trải nghiệm tiêu cực. Ví dụ:

-Ta nhận được một điểm số tốt trong bài kiểm tra nhưng nghĩ rằng đó chỉ là may mắn chứ không phải do nỗ lực học tập của mình.

-Ta tham gia một cuộc thi và giành được giải nhất (một cách rất xứng đáng), nhưng sau đó bạn cho rằng đó chỉ là do đối thủ yếu hơn chứ không phải do tài năng của mình.

-Ta được bạn bè khen ngợi (thật lòng) về ngoại hình, nhưng ta coi đó là lời nói vô nghĩa và nghĩ rằng họ chỉ nói vậy để làm ta hài lòng.

-Ta làm một việc gì đó tốt và nhận được lời khen (xứng đáng) từ người khác, nhưng lại coi đó là chuyện nhỏ và không đáng khen.

-Ta làm một bài thuyết trình rất xuất sắc nhưng sau đó bạn cho rằng người khác chỉ chú ý đến đồ họa đẹp mắt mà không thực sự quan tâm đến nội dung của bài thuyết trình.

-Được khán giả đứng lên vỗ tay sau một buổi biểu diễn và ta coi thường bằng cách nói: “Ồ, họ chỉ lịch sự vỗ tay. Họ cảm thấy bắt buộc phải đứng lên thôi.”

-Hoàn thành một bài tập luyện tập cực kỳ khó khăn và nghĩ trong lòng: “Ừ, tôi hoàn thành rồi, nhưng có lẽ không tốt như mọi người. Tôi không phải là người rất khỏe mạnh đâu.”

-Đạt được mục tiêu cá nhân và coi thường nó bằng cách nói: “Ừ, không có gì lớn lao cả. Ai cũng đạt được nếu họ cố gắng.”

Coi nhẹ những điều tích cực có thể xảy ra vì nhiều lý do và quá trình nhận thức khác nhau:

-Sự thiên vị tiêu cực: Não bộ con người có xu hướng tự nhiên chú ý nhiều hơn đến thông tin hoặc trải nghiệm tiêu cực. Điều này có thể làm lu mờ những sự kiện tích cực, khiến chúng trở nên ít quan trọng hoặc khó nhớ.

-Kiểm soát cảm xúc: Giảm giá những điều tích cực có thể là một cơ chế phòng thủ để kiểm soát cảm xúc. Một số người có thể cảm thấy thoải mái hơn khi tập trung vào những khía cạnh tiêu cực để tránh sự thất vọng hoặc chuẩn bị cho những kết quả tiêu cực có thể xảy ra.

-Lỗi trong việc quy cho nguyên nhân: Việc coi nhẹ những điều tích cực có thể xảy ra khi người ta quy những kết quả tích cực cho những yếu tố bên ngoài như may mắn hay hoàn cảnh, thay vì công nhận khả năng và nỗ lực của bản thân. Điều này có thể bị ảnh hưởng bởi tự ti mặc cảm hoặc thiếu tự tin.

-Sợ bị tổn thương: Chấp nhận những trải nghiệm tích cực hoặc công nhận những thành công của mình có thể làm người ta cảm thấy mạo hiểm hoặc phơi bày trước sự phê phán hoặc ghen tị từ người khác. Việc giảm giá những điều tích cực có thể là cách để bảo vệ bản thân khỏi những mối đe dọa được cảm nhận này.

-Các quá trình hình thành và học được: Việc coi nhẹ những điều tích cực cũng có thể là một hành vi đã được hình thành thông qua việc lớn lên hoặc ảnh hưởng từ xã hội. Một số văn hóa hoặc môi trường có thể đặt nhiều sự nhấn mạnh vào sự khiêm tốn hoặc sự khiêm nhường, khiến người ta coi thường những trải nghiệm tích cực hoặc thành tựu của mình.

Điều quan trọng là nhận ra rằng giảm giá những điều tích cực là một dạng sai lệch nhận thức có thể làm méo mó quan điểm về thực tế và góp phần vào tư duy tiêu cực. Nhận biết và thách thức các sai lệch này có thể giúp mọi người xây dựng một quan điểm cân bằng và tích cực hơn về cuộc sống.