SACRAMENTO, California (NV) – Người vô gia cư ở California và các nhà hoạt động cho biết chính quyền đang trấn áp mạnh mẽ các khu cắm trại sau khi được Tối Cao Pháp Viện và ông Gavin Newsom, thống đốc California, bật đèn xanh, theo báo mạng CalMatters.
Thông điệp của ông Newsom về tình trạng vô gia cư trong những tuần gần đây rất rõ: Tiểu bang không chấp nhận việc cắm trại nữa và các thành phố cũng không nên.
Người vô gia cư ở California và các nhà hoạt động từ San Diego đến Sacramento nói với CalMatters rằng việc thực thi luật đã trở nên thường xuyên hơn và quyết liệt hơn. Một số lãnh đạo thành phố đã thể hiện rõ ràng ý định này.
Hội Đồng Thành Phố Fresno gần đây đã thông qua một sắc lệnh, nếu được phê duyệt lần cuối vào cuối Tháng Tám, sẽ coi việc cắm trại trên đất công là bất hợp pháp. Bà London Breed, thị trưởng San Francisco, cho biết thành phố sẽ phát động một cuộc trấn áp “rất quyết liệt,” theo tờ San Francisco Chronicle.
Ông Newsom thúc đẩy trấn áp
Tình trạng vô gia cư là trở ngại rõ ràng cho sự nghiệp của ông Newsom từ khi ông làm thị trưởng San Francisco đầu những năm 2000. Và điều đó càng trở nên cấp bách hơn – dân số vô gia cư của California ước tính tăng lên hơn 181,000 người, cùng thời điểm có tin đồn là ông Newsom có tham vọng làm tổng thống.
Đầu mùa Hè năm nay, đa số bảo thủ trong Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ đã trao cho các thành phố một công cụ mới để trấn áp các khu cắm trại mọc tràn lan khắp các công viên, vỉa hè của California.
Theo phán quyết Grants Pass kiện Johnson, cơ quan thực thi pháp luật giờ đây có thể buộc tội hoặc bắt giữ những người ngủ trên tài sản công – ngay cả khi không có giường tạm trú cho họ. Đó là một sự thay đổi lớn so với tiền lệ pháp lý trước đây, vốn cho rằng việc trừng phạt ai đó vì ngủ bên ngoài nếu họ không còn nơi nào khác để đi là vi hiến.
Một tháng sau, ông Newsom phản ứng bằng một mệnh lệnh hành pháp chỉ thị các cơ quan tiểu bang tăng cường thực thi các biện pháp ngăn chặn các trại lều và khuyến khích các thành phố làm vậy.
Về mặt kỹ thuật, lệnh này không buộc các thành phố phải hành động, nhưng vào đầu Tháng Tám, ông Newsom đã nói rõ rằng sẽ có hậu quả đối với những thành phố không tuân thủ.
Các cơ quan tiểu bang bị ảnh hưởng trực tiếp vì lệnh của ông Newsom là Sở Giao Thông California (Caltrans), Công Viên California và Bộ Cá và Động Vật Hoang Dã California đã không trả lời các yêu cầu thông tin chi tiết về cách lệnh điều hành sẽ thay đổi cách họ dọn dẹp các khu cắm trại trong khu vực của họ.
Cuộc sống của người California vô gia cư
Ở Santa Cruz, việc thực thi đã trở nên đặc biệt “tàn bạo” trong những tuần gần đây, ông Keith McHenry, nhà hoạt động chuyên phân phát thực phẩm và các nhu yếu phẩm khác cho cộng đồng vô gia cư thông qua tổ chức Food Not Bombs, cho biết.
Thành phố cho biết chiến lược đối phó với các trại vô gia cư không thay đổi.
“Các biện pháp hiện tại của thành phố có hiệu quả và phù hợp với các chính sách liên quan đến việc đóng trại do Thống Đốc Newsom đề nghị,” bà Erika Smart, phát ngôn viên thành phố, cho biết.
Ông McHenry cho biết các cuộc truy quét gần đây đánh dấu nỗ lực lớn nhất nhằm dỡ bỏ các trại mà ông đã thấy ở Santa Cruz trong nhiều năm.
Các thành phố phản ứng trước sự thúc đẩy trấn áp của ông Newsom
Việc cưỡng chế như được tăng cường dọc theo bờ sông San Diego, nơi có khoảng 300 người sống trong lều và lán – nhiều người trong số họ đã phải ở đó sau khi cảnh sát đuổi họ ra khỏi các trại gần thị trấn, theo ông Kendall Burdett, nhân viên tiếp cận cộng đồng của tổ chức phi lợi nhuận PATH. Ông cho biết gần đây, chính quyền đã dọn dẹp các trại dọc bờ sông nhiều lần mỗi tuần. Trước khi có lệnh của ông Newsom, các cuộc rà soát diễn ra gần như vài lần một tháng.
Ông Burdett nói, bờ sông gồm đất do Caltrans và thành phố kiểm soát. Ông thấy chính quyền ít khi thông báo trước khi càn quét, làm ông và các đồng nghiệp phải vật lộn để giúp thân chủ. Điều đó khiến việc đưa mọi người vào nhà ở trở nên khó khăn hơn, ông Burdett nói. Mọi người thường mất giấy tờ tùy thân khi bị truy quét – thứ mà họ cần để có nhà ở.
San Diego đã tăng cường thực thi, thông qua sắc lệnh cấm cắm trại ở một số khu vực nhất định vào năm ngoái. Nhưng thành phố cho biết những diễn biến gần đây không thay đổi gì cả.
“Không có thay đổi sau quyết định của Tối Cao Pháp Viện hoặc theo lệnh hành pháp của ông Newsom,” ông Matt Hoffman, phát ngôn viên thành phố, nói. “Bây giờ mọi việc vẫn diễn ra bình thường thôi.”
Tại San Francisco, nơi Thị Trưởng Breed hứa sẽ tiến hành trấn áp quyết liệt sau phán quyết của tòa án, thành phố đã dỡ bỏ 82 lều và năm công trình kiến trúc khác khỏi đường phố trong tuần từ ngày 29 Tháng Bảy đến 2 Tháng Tám.
Các thành phố khác đang thông qua hoặc xem xét các quy định mới, mang tính trừng phạt hơn do lệnh hành pháp của ông Newsom. Tại Fresno, Hội Đồng Thành Phố đã phê duyệt sơ khởi vào tháng trước cho một sắc lệnh cấm cắm trại trên khu vực công cộng mọi lúc, báo Fresno Bee đưa tin. Fresno County đã phê duyệt một biện pháp tương tự.
Thành phố Sacramento đang phân phát “flyer” để giáo dục những người vô gia cư về những thay đổi theo phán quyết của Tối Cao Pháp Viện. Các thông báo màu xanh nhạt có tiêu đề “Chú ý: Cắm trại bất hợp pháp” cảnh báo rằng mọi người có thể bị buộc tội nhẹ vì cắm trại trên tài sản công.
“Chúng tôi đi đâu?”
Trong khi ông Newsom đã cung cấp tiền bạc, cho giường tạm trú và các dịch vụ khác trong những năm gần đây – bao gồm $1 tỷ trong ngân sách năm nay cho các quỹ Nhà Ở, Hỗ Trợ và Phòng Ngừa Người Vô Gia Cư mà các thành phố và quận có thể chi tiêu khi họ thấy phù hợp – thì lệnh điều hành gần đây của ông không đi kèm với nguồn tài trợ bổ sung. Năm ngoái, các thành phố và quận ở California báo cáo có khoảng 71,000 giường tạm trú. Họ sẽ cần nhiều hơn gấp đôi số đó để đáp ứng mọi người vô gia cư.
Những người sống trên đường phố Santa Cruz cho biết cảnh sát thường bảo họ đến khu cắm trại trong khu đất của Lực Lượng Vệ Binh Quốc Gia – nơi được ngủ trong lều, có ăn và tắm rửa. Nhưng nhiều người không thích, họ không muốn sống ở một nơi có những quy định nghiêm ngặt và lệnh giới nghiêm.
Bà Stephanie Ross, người sống trên đường phố Santa Cruz được bảy tháng, vừa bị mất hết mọi thứ trong một vụ càn quét. Tất cả những gì bà còn là quần áo đang mặc – một cái áo in hình khủng long, quần in hoa màu hồng và một áo len. Vào Thứ Tư, bà gặp ông McHenry để nhận một cái lều mới thay cho cái lều bà nói đã bị cảnh sát tịch thu.
Ông Demarr Clark, 42 tuổi, cho biết không ai cho ông một nơi tạm trú khi gần đây cảnh sát đuổi ông ra khỏi vỉa hè bên ngoài nơi trú ẩn ở Santa Cruz. Ông đã mất tất cả, kể cả lều.
Ông Clark lớn lên ở Santa Cruz, và thành phố này luôn là nơi người ta có thể tìm thấy một nơi nào đó ngoài đường để cắm trại. Nhưng điều đó đang thay đổi, ông nói. “Có vẻ như [thành phố] không còn khả năng chịu đựng vậy nữa.” (ĐG) [qd]