Báo Người Việt Kênh Tin Tức Thời Sự Văn Nghệ
BẮC KINH, Trung Quốc (NV) – Cố vấn an ninh quốc gia Jake Sullivan gặp gỡ lãnh tụ Trung Quốc Tập Cận Bình tại Bắc Kinh hôm Thứ Năm, 29 Tháng Tám, truyền thông nhà nước Trung Quốc đưa tin, một ngày sau khi Tòa Bạch Ốc loan báo Tổng Thống Joe Biden và họ Tập sẽ điện đàm “trong những tuần tới,” thông tấn xã Reuters loan tin.
Chuyến công du đầu tiên Sullivan viếng thăm Trung Quốc trên cương vị cố vấn an ninh quốc gia diễn ra vào thời điểm Trung Quốc gia tăng căng thẳng quân sự với các đồng minh của Hoa Kỳ tại Châu Á – Thái Bình Dương, nơi Washington chỉ trích Trung Quốc vì ngày càng gây hấn với Đài Loan, một hòn đảo dân chủ tự điều hành bị Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền, cũng như các hành động quân sự của Trung Quốc tại Biển Đông, một tuyến thủy lộ quan trọng trên phương diện chiến lược, trong đó Bắc Kinh thâu tóm chủ quyền gần như toàn bộ vùng biển.
Hoa Kỳ và Trung Quốc tìm cách cải thiện tư liên giữa quân đội hai quốc gia nhằm hạ nhiệt nguy cơ xung đột trong khu vực, Tòa Bạch Ốc cho biết.
Sáng Thứ Năm, Sullivan gặp gỡ Tướng Zhang Youxia (Trương Hựu Hiệp), Phó Chủ Tịch Quân Ủy Trung Ương Trung Quốc, trong cuộc tọa đàm công khai cấp cao nhất mà chính quyền Tổng Thống Joe Biden phối hợp với quân đội Trung Quốc. Cuộc hội kiến giữa Sullivan và họ Trương cũng là lần đầu tiên một viên chức Hoa Kỳ gặp gỡ phó chủ tịch quân ủy tính từ thời kỳ Bộ Trưởng Quốc Phòng Jim Mattis vào năm 2018.
Trong lúc gặp gỡ họ Trương, Sullivan “nhấn mạnh rằng cả hai quốc gia đều có trách nhiệm ngăn không cho hành động kình chống chuyển qua xung đột hoặc đối đầu,” Tòa Bạch Ốc cho biết trong một thông cáo báo chí.
Tòa Bạch Ốc cho biết Sullivan nêu lên tầm quan trọng của hòa bình và ổn định tại Eo Biển Đài Loan và việc Hoa Kỳ cam kết về quyền tự do hàng hải ở Biển Đông, cũng như lo ngại việc Trung Quốc tương trợ cơ sở công nghiệp quốc phòng Nga khi xua quân xâm lược Ukraine.
Họ Trương cho biết giữ cho nền quân sự và an ninh giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc ổn định là “vì lợi ích đôi bên và cũng là điều mà cộng đồng quốc tế mong muốn.” Nhưng ông nhấn mạnh rằng tình hình chính trị liên quan tới Đài Loan là “tâm điểm trong các lợi ích cốt lõi của Trung Quốc,” đồng thời nói rằng Hoa Kỳ đừng nên “thông đồng với Đài Loan trong hành động quân sự, ngừng tương trợ võ khí cho Đài Loan và đừng hô hào những câu chuyện sai sự thật về Đài Loan.”
“‘Đài Loan độc lập’ và hòa bình trên Eo Biển Đài Loan giống như lửa và nước — cả hai không thể tồn tại song song,” họ Trương nói, theo một bản tin từ Bộ Quốc Phòng Trung Quốc.
Sullivan có mặt tại Bắc Kinh hôm Thứ Ba để tham gia hai ngày hội đàm với Ngoại Trưởng Trung Quốc Wang Yi (Vương Nghị), một trong các nỗ lực giải quyết căng thẳng trong bang giao song phương được coi là tối quan trọng trên thế giới.
Hai bên có các cuộc hội đàm “thẳng thắn, thực tiễn và mang tính cách gầy dựng” liên quan tới hàng loạt vấn đề song phương, khu vực và toàn cầu, Tòa Bạch Ốc cho biết.
“Cả Sullivan lẫn họ Vương đều hoan nghênh những nỗ lực duy trì các hình thức liên lạc cởi mở, trong đó có cả việc lập kế hoạch cho một cuộc điện đàm cấp nhà lãnh đạo trong những tuần tới,” bản tin cho biết trong cuộc tọa đàm giữa Sullivan và họ Vương.
Một bản tin từ Bộ Ngoại Giao Trung Quốc cho biết đôi bên “đã thảo luận về một tiến trình liên lạc mới giữa hai nguyên thủ quốc gia trong tương lai gần.”
Cả hai viên chức cho biết họ cũng lập kế hoạch cho một cuộc điện đàm giữa các chỉ huy quân sự tương ứng của hai quốc gia. Họ Tập đồng thuận nối lại liên lạc quân sự giữa quân đội hai quốc gia vào năm ngoái sau khi bị cắt đứt năm 2022 nhằm đáp trả chuyến viếng thăm Đài Loan của Dân Biểu Nancy Pelosi, Dân Chủ-California, lúc bấy giờ là Chủ Tịch Hạ Viện.
Chính quyền Tổng Thống Biden từng tìm cách thực hiện chính sách “quản lý có trách nhiệm” khi cạnh tranh với Trung Quốc, bên cạnh đó cũng đưa ra các lãnh vực hợp tác, chẳng hạn như biến đổi khí hậu và làn sóng ma túy bất hợp pháp quốc tế. Nhưng bang giao song phương lại tuột dốc tới mức thấp nhất trong nhiều thập niên qua, sau khi một khinh khí cầu do thám của Trung Quốc xuất hiện trên vùng trời Bắc Mỹ và bị quân đội Hoa Kỳ bắn hạ vào đầu năm ngoái.
Trong nỗ lực ổn định bang giao song phương, Sullivan và họ Vương từng tổ chức rất nhiều phiên tọa đàm từ năm ngoái. Họ từng gặp nhau tại Vienna vào Tháng Năm 2023, Malta vào Tháng Chín và Bangkok vào Tháng Giêng. Họ Vương cũng từng có mặt tại Washington vào Tháng Mười để hội kiến Biden.
Nhưng đây là chuyến công du đầu tiên Sullivan viếng thăm Trung Quốc trên cương vị cố vấn an ninh quốc gia và cũng là chuyến đi đầu tiên của một cố vấn an ninh quốc gia từ thời kỳ Susan Rice, diễn ra vào cuối chính quyền cựu Tổng Thống Obama năm 2016. Rice cũng là cố vấn an ninh quốc gia cuối cùng gặp gỡ phó chủ tịch Quân Ủy Trung Ương Trung Quốc.
“Tổng Thống Biden cam kết quản lý bang giao song phương quan trọng giữa hai quốc gia với trách nhiệm nhằm bảo đảm rằng cạnh tranh không biến chuyển thành xung đột hay đối đầu, và hợp tác để phù hợp với lợi ích của đôi bên,” Sullivan nói với họ Tập hôm Thứ Năm.
Tổng Thống Biden và họ Tập chỉ thực hiện một cuộc điện đàm kéo dài hai tiếng kể từ Tháng Mười Một, thời điểm đó họ có bốn giờ đàm phán tại California bên lề Nghị Hội Các Nhà Lãnh Đạo tại Diễn Đàn Hợp Tác Kinh Tế Châu Á – Thái Bình Dương APEC. Việc Biden và họ Tập trực tiếp gặp gỡ rất hiếm hoi, hai nhà lãnh đạo có rất ít cơ hội để trực tiếp nói chuyện trước khi Biden rời Tòa Bạch Ốc vào đầu năm sau.
Hai nhà lãnh đạo đạt được thỏa thuận với một số lãnh vực trong các cuộc đàm phán vào Tháng Mười Một, gồm có chống ma túy, tư liên quân sự cũng như an toàn và rủi ro của trí tuệ nhân tạo (AI – Artificial Intelligence). Tòa Bạch Ốc cho biết Sullivan và họ Vương cũng hội luận về các bước tiếp theo nhằm tiến tới các thỏa thuận nêu trên. (TTHN)