FDA chuẩn thuận vaccine đầu tiên ngăn bệnh ‘khòm lưng’

SILVER SPRING, Maryland (NV) – Cơ Quan Quản Lý Thực Phẩm và Dược Phẩm Hoa Kỳ FDA hôm Thứ Năm, 9 Tháng Mười Một chuẩn thuận loại vaccine đầu tiên ngăn ngừa bệnh do virus chikungunya gây ra, gọi nôm na là bệnh “khòm lưng.”

Vaccine loại đơn liều, Ixchiq, do Valneva Austria GmbH sản xuất, được phê chuẩn cho những người trưởng thành có nguy cơ tiếp xúc virus cao hơn. Ixchiq được chỉ định phê chuẩn cho trị liệu nhanh chóng và đột phá.

Chikungunya, căn bệnh do muỗi truyền nhiễm có tên theo phương ngữ Makonde của Phi Châu mang ý nghĩa “gập người lại vì đau,” dân gian gọi tắt là bệnh “khòm lưng,” không có cách điều trị nhất định và có thể làm cho trẻ sơ sinh suy nhược, thậm chí tử vong. Các chuyên gia y tế coi đây là mầm họa mới nổi đối với sức khỏe nhân loại, trở nên tồi tệ hơn do biến đổi khí hậu, với ít nhất 5 triệu ca bệnh trong 15 năm qua, mặc dù tử vong và nguy kịch rất hiếm, theo Tổ Chức Y Tế Thế Giới WHO.

Những người có nguy cơ nhiễm bệnh cao nhất sống ở Phi Châu, Đông Nam Á và một số vùng thuộc Mỹ Châu, nơi muỗi chứa virus chikungunya là loài đặc hữu, nhưng cuộc khủng hoảng khí hậu đẩy virus này ra những khu vực mới trên toàn cầu.

Trung Tâm Kiểm Soát và Phòng Ngừa Dịch Bệnh Hoa Kỳ CDC cho biết trước 2006, virus này hiếm khi được tìm thấy ngay cả ở những du khách Hoa Kỳ, nhưng các nghiên cứu kiểm chứng được vài chục trường hợp ở du khách Hoa Kỳ từ 2006 tới 2013. Cuối 2014, các trường hợp bắt nguồn từ lây nhiễm địa phương được ghi nhận ở những vùng ấm hơn của Hoa Kỳ: Florida, Texas, Puerto Rico và Quần Đảo Virgin thuộc Hoa Kỳ.

Những người bị bệnh chikungunya thường có triệu chứng sốt và có thể đau khớp. Họ cũng có thể bị đau đầu, đau cơ bắp và phát ban. Ở một số người, cơn đau khớp có thể làm cho họ suy nhược và có thể kéo dài nhiều năm. Nghiên cứu cho thấy khoảng 20% tới 30% trường hợp sẽ biến chuyển thành mãn tính. Đối với trẻ sơ sinh, chikungunya có thể là mối đe dọa chết chóc.

Ixchiq chứa virus còn sống và yếu nên có thể gây ra các triệu chứng tương tự như lúc nhiễm bệnh.

FDA cho biết trong một nghiên cứu, virus trong vaccine được phát giác trong máu người vài tuần đầu tiên sau khi họ được chích vaccine. Thông tin kê đơn đi kèm với vaccine có cảnh cáo nhằm bảo đảm các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe nói với bệnh nhân rằng không rõ liệu vaccine chứa virus có thể truyền từ thai phụ sang trẻ sơ sinh hay không và cũng chưa rõ liệu vaccine chứa virus có thể làm tổn thương một đứa trẻ sơ sinh hay không. Cảnh cáo yêu cầu các nhà cung cấp cân nhắc mối đe dọa của virus cho bệnh nhân, cũng như tuổi thai và rủi ro đối với thai nhi hoặc trẻ sơ sinh do bệnh này gây ra.

Vì không có tiến trình điều trị cụ thể cho bệnh chikungunya nên các bác sĩ thường khuyên bệnh nhân nghỉ ngơi, uống nhiều nước và dùng thuốc mua không cần toa để kiểm soát cơn sốt hoặc cơn đau. Nhưng các khoa học gia cho rằng vaccine là lựa chọn tốt nhất cho những người dễ bị nhiễm.

FDA đang yêu cầu hãng chế tạo vaccine Valneva tổ chức một nghiên cứu sau khi đưa ra thị trường nhằm bảo đảm không có rủi ro nghiêm trọng nào liên quan tới vaccine.

Các tác dụng phụ phổ biến nhất được ghi nhận trong các nghiên cứu đệ trình lên FDA để chuẩn thuận vaccine gồm có đau đầu, đau cơ bắp và khớp, sốt, đau nhức ở chỗ chích và mệt mỏi. Gần 2% số người chích vaccine gặp phản ứng bất lợi nghiêm trọng giống chikungunya cần can thiệp y tế. Chỉ có hai trong số gần 3,500 người tham gia thử nghiệm phải tới bệnh viện vì phản ứng từ vaccine. Một số còn có phản ứng phụ giống chikungunya kéo dài ít nhất 30 ngày. Vaccine có kèm theo cảnh cáo để khuyến khích các nhà cung cấp thảo luận về bất kỳ phản ứng tiềm ẩn nào mà bệnh nhân có thể gặp phải. (TTHN)